Met verbazing hoor ik nog regelmatig verhalen waarin huisartsen, bedrijfsartsen of anderen medici aangeven dat artrose geen reuma is. Waar dit idee vandaan komt is mij een raadsel, want artrose is wel degelijk een vorm van reuma. Dit betekent dat als je als volgt van je ontstekingsreuma artrose ontwikkeld, je twee verschillende vormen van reuma hebt. Niet gek eigenlijk dat bijna 1,5 miljoen mensen in Nederland deze vorm van reuma hebben (www.volksgezondheidsinfo.nl). Het is dan ook de meest voorkomende aandoeningen van het bewegingsapparaat in Nederland. Maar wat is artrose nu precies? Wat veroorzaakt het en in hoeverre verschilt het van ontstekingsreuma en osteoporose? In deze blog leg ik het allemaal voor je uit!
Artrose
Artrose is een groep van verschillende aandoeningen aan het kraakbeen, waaronder erfelijke artrose die op jonge leeftijd kan ontstaat tot artrose op oudere leeftijd die in sommige gewrichten in meer dan 80% voorkomt. De aandoening uit zich in gewrichtspijn, functieverlies en door een langzaam verlies van je gewrichtskraakbeen met botnieuwvorming.
Op de site van ReumaNederland vindt je een uitgebreide algemene beschrijving terug van artrose.
De laatste jaren blijkt uit onderzoek dat niet alleen het kraakbeen betrokken is bij het ontstaan van artrose, maar ook de rest van het gewricht. Hierbij speelt waarschijnlijk het subchondraal bot een heel belangrijke rol. Dit bot ligt net onder het kraakbeen en fundeerd samen met het kraakbeen onder andere als een schokdemperfunctie (zie figuur 1). Naast het subchondraal bot spelen processen in het synoviale membraan mogelijk ook een rol in het ontstaan. Dit membraam omhult de holtes in het gewricht en scheidt een heldere vloeistof uit, die zorgt dat het gewricht soepel kan bewegen.
Toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen of deze verschillende processen bij het ontstaan van artrose bij alle verschillende typen hetzelfde zijn of juist verschillend. Zodat er een op maat gemaakte behandeling ontwikkeld kan worden voor heup, enkel en knie-artrose. De meest voorkomende vormen van artrose die er zijn.
Verschil artrose met andere vormen van reuma
Artrose wordt vaak verward met osteoporose, terwijl dit twee verschillende vormen van reuma zijn. Osteoporose is een aandoening van het skelet, waarbij de botten steeds poreuzer worden. Het kenmerkt zich door de afname van de botmassa (zogenaamde botmineraaldichtheid, BMD) en een verstoring van de microarchitectuur van het botweefsel. Hierdoor heb je een groter risico op het breken van je botten. Terwijl bij artrose alleen het gewricht is aangedaan, waarbij het kraakbeen steeds dunner en brokkeliger wordt.
Bij ontstekingsreuma valt het vergoedingssysteem van je afweer je gezonde cellen aan, waardoor je ontstekingen in je gewrichten, pezen, spieren of organen kunt krijgen. Bij artrose kunnen de pezen en ligamenten van het gewricht ook ontstoken zijn, echter deze zijn minder ernstig dan bij ontstekingsreuma. Daarnaast kan artritis in je gewricht of pees leiden tot artrose. Ontstekingsreuma kan dan ook eén van de oorzaken zijn van deze aandoening. Bij ontstekingsreuma is je kraakbeen dus niet aangedaan en heb je alleen ontstekingen in je gewricht.
Tot slot, kan gesteld worden dat artrose geen ouderdomsziekte is en dus ook geen slijtageziekte. Slijtage in het gewricht komt door veroudering van je botten en gewrichten en dit is niet het geval bij artrose. Hierbij is het gewricht aangedaan door verschillende processen in je gewricht en niet door ouderdom. Deze processen tasten het kraakbeen, de ligamenten en het subchondraal bot aan (zoals hierboven beschreven is). Artrose kan daardoor ook voorkomen op jonge leeftijd.
Wil je meer informatie over artrose of zoek je lotgenoten? Ga dan naar de landelijke vereniging voor (poly)artrose (polyartrose.nl).
Prognose
Artrose verloopt bij iedereen anders. Het is een aandoening die niet te genezen is, maar wel goed te behandelen. Bewegen, ondanks de pijn, is erg belangrijk om het gewricht soepel te houden. In het algemeen kan gesteld worden dat de ziekte langzaam achteruitgaat.
Door dit trage proces is er nog weinig onderzoek naar de oorzaak en op maat gemaakte behandelwijze. Huidige onderzoeken naar artrose richten zich dan ook voornamelijk op mogelijke oorzaken, hoe deze voorkomen kunnen worden en het ontwikkelen van gerichtere en op maat gemaakte behandelingen. Hierdoor kan in de toekomst de ziekte eerder opgespoord en behandeld worden.
Meer weten
Wil je meer weten over reuma of andere vormen van reuma? Of wil je weten hoe je kunt blijven werken en kunt leven mét reuma? Dan zijn de volgende blogs wellicht voor jou ook interessant!
Bronnen
- http://www.reumanederland.nl
- http://www.volgsgezondheidenzorg.nl
- prof dr. Bijlsma JWJ & prof dr. Laar van JM (2013). Leerboek reumatologie en klinische immunologie. Houten, Nederland: Bohn Stafleu van Loghum.
reumaleeft.com 