Toen ik op mijn achttiende de diagnose artritis psoriatica kreeg, leefde ik al een aantal jaren met onverklaarbare pijnen aan mijn borstbeen, ribben en knieën. Ik weet dus niet beter dan dat ik elke dag leef met pijn – een leven zonder kan ik me zelfs moeilijk voorstellen.
Maar pijn heeft ook zo zijn voordelen. Elk ander kwaaltje dat ik kreeg, voelde ik nauwelijks. Een griepje, een keelontsteking of zelfs een gekneusde rib, ik bleef altijd doorwerken. Mijn ziekteverzuim was daardoor ontzettend laag.
Doorgaan is goed
Als kind leerde ik al dat blijven liggen en jammeren geen optie is. Mijn vader groeide op in een grote boerenfamilie, waar geen tijd was voor pijntjes. ‘Niet zeuren, maar doorgaan’ was bij ons de mentaliteit. Ziek in bed blijven liggen was voor mij dan ook ontzettend lastig, want ik moest van mezelf nog zoveel doen!
Tijdens mijn studies ergotherapie en gezondheidswetenschappen leerde ik eveneens dat de beste manier van omgaan met reuma was om te ‘doen’: om actief op zoek te gaan naar oplossingen en niet in bed te blijven liggen.
Zo is een van die meest ingezette therapieën bij leven met pijn de ACT-therapie. In revalidatiecentra door het hele land is dit vaak de basis voor de behandelingen die daar gegeven worden. Ik heb me er lange tijd erg in verdiept door er veel over te lezen. Het komt er eigenlijk op neer dat je niet op die bank moet blijven zitten, maar dat je een manier moet zoeken hoe jij tóch die ene activiteit kunt uitvoeren, ondanks de pijn. En dit komt weer overeen met onderzoeken die gedaan zijn naar hoe je het beste kunt omgaan met reuma, en dus ook met pijn. Hieruit blijkt dat een actieve vorm van coping, oftewel hoe jij omgaat met gebeurtenissen in je leven, de beste manier is om te leven met een chronische ziekte.
Zo dacht ik lange tijd dat mijn manier van omgaan met pijn – ‘doorgaan is goed’ – exact overeenkwam met hoe het moest zijn: met hoe de voorgeschreven gedragstherapieën, psychologen en leefstijladviezen dat aangeven, met wat mijn opvoeding mij geleerd had én met wat de maatschappij van mij verlangde – de maatschappij waarin werk belangrijk is, waarin we van alles moeten zijn, waarin mensen die op de bank liggen niet meetellen.
Maar door hieraan proberen te voldoen, verloor ik helemaal te luisteren naar wat ík nodig had. Door mee proberen te draaien zoals het zou moeten, zoals iedereen om me heen deed, werd ik alleen maar zieker. Deed ik dan misschien te veel mijn best, waardoor ik te vaak over mijn grenzen heen ging?
Wil je het hele artikel lezen? Klik dan hier.
reumaleeft.com 